Czym jest VIN?
Zgodnie z międzynarodowym systemem oznaczeń numer identyfikacyjny pojazdów (VIN) musi posiadać każdy samochód. Składa się on z 17 znaków, będąc kombinacją liter i cyfr. Jakie informacje zawiera w sobie numer VIN?
Tych akurat jest całe mnóstwo. Znając numer VIN, można ustrzec się przed zakupem auta po wypadku, a nawet pochodzącego z kradzieży, co może nieść w sobie poważne konsekwencje prawne, włącznie z oskarżeniem o paserstwo. Poza tym to gwarancja rozszyfrowania fabrycznego wyposażenia i danych technicznych samochodu. Jeżeli zna się numer VIN, łatwiej też o zakup właściwych części zamiennych. Niektóre warsztaty samochodowe oferują nawet zamawianie konkretnych części do samochodów online właśnie przez podanie nr VIN.
Z czego składa się numer VIN?
Numer identyfikacyjny pojazdu składa się z trzech części, a mianowicie:
- WMI – pierwsze trzy znaki numeru VIN. Opisują one światowy symbol producenta. Kod nadawany jest każdemu producentowi pojazdów przez odpowiedni urząd w kraju. Nadanie tego kodu odbywa się w porozumieniu z organizacją ds. normalizacji ISO lub jej krajowym przedstawicielem.
- VDS – kolejne znaki numeru VIN po WMI. Z reguły jest to 5-6 następnych znaków, w których producenci kodują dane techniczne oraz charakterystykę opisującą dany model pojazdu. Określają one m.in. konstrukcję auta, rodzaj nadwozia, silnika, skrzyni biegów itp.
- VIS – numer seryjny pojazdu. Najczęściej to 8 znaków, jeżeli liczyć od końca numeru VIN. Na ogół na pozycji 10. jest kodowany rok produkcji, natomiast na 11. – miejsce montażu. Następne cyfry określają kolejny numer serii pojazdu.
Schemat numeru VIN
- B – cyfra lub litera
- N – cyfra
Z kolei niezajęte pozycje w numerze identyfikacyjnym pojazdu powinny być wypełnione znakiem “0”, choć niektórzy producenci nie przestrzegają tej reguły i używają innych oznaczeń. Poza tym sam numer VIN powinien być naniesiony w jednym rzędzie lub w dwóch, z zachowaniem jednakowych odstępów. Jeżeli jest to oznakowanie dwurzędowe, żaden z trzech wymienionych członów podstawowych nie powinien być rozdzielony.
Gdzie znajduje się numer VIN?
Wiedząc, jakie informacje zawiera numer VIN, warto odnieść się jeszcze do miejsca jego lokalizacji. Numer identyfikacyjny samochodu umieszcza się m.in. w przedziale silnika, w kabinie lub w bagażniku. Z reguły wprowadza się go po lakierowaniu nadwozia, choć niekiedy jest on nakładany po nałożeniu lakieru podkładowego. Nanosi się go kilkoma sposobami, tj. przez:
- wybicie (znaki wklęsłe)
- wytłaczanie (znaki wypukłe)
- wycinanie (znaki w postaci otworów)
- wypalanie (znaki nanoszone metodą elektroiskrową składające się z wielu punktów o średnicy około 1 mm)
Sporo dowiedzieć się można również z elementów, które z pozoru nie są nośnikami informacji. Przykładem są szyby, na których wielu producentów stosuje oznaczenie roku produkcji. Najczęściej są to jednak kody, a więc ich oznaczenia należy pozyskać od dealera lub producenta. Co więcej, szyby mogą być starsze niż samochód, ale jeżeli różnica w roku produkcji szyby z numerem VIN wynosi dwa lata lub więcej, powinno to wzbudzić nieufność. Jeśli kod na szybach nie jest jednolity, wskazuje to na ich wymienianie.
Oczywiście wiele o samochodzie można dowiedzieć się z dokumentów. W dowodzie rejestracyjnym łatwo sprawdzić, czy nie ma wpisów pozbawionych urzędowych autoryzacji, jak i śladów ich usuwania. Nie powinno być w nich również skreśleń. W dowodzie znaleźć się powinna na przykład informacja o ustanowionym zastawie na sprzedawanej ruchomości. Taki wpis pojawia się w nim jednak tylko na prośbę właściciela, który z reguły jest temu przeciwny, bo mocno utrudnia to samą sprzedaż. Przed takim oszustwem można się jednak wybronić. Wystarczy sprawdzenie zastawu sądowego.
Dane właściciela muszą być również zgodne z danymi w dowodzie rejestracyjnym. Jeżeli się różnią, należy zachować dużą ostrożność. Nawet wówczas, kiedy sprzedawca posiada upoważnienia, a nawet umowy notarialne. Zawsze można żądać okazania faktury zakupu auta, dokumentów celnych lub umowy kupna-sprzedaży pojazdu potwierdzonej w urzędzie skarbowym. O samej umowie więcej w artykule pt. “Umowa kupna-sprzedaży samochodu — co sprawdzić przed jej podpisaniem?“.
Jak nie kupić samochodu z “przeszczepionym” numerem VIN?
Skoro wiecie, jakie informacje zawiera numer VIN, oraz że jest to numer identyfikacyjny pojazdu, warto uczulić kierowców, że w sprzedaży na rynku wtórnym zdarzają się egzemplarze z tzw. przeszczepionym nr VIN. Najpierw przestępcy kradną dokumenty samochodu sprzedawanego na złom i jego tabliczkę znamionową. Następnie ich celem jest taki sam samochód, w identycznym kolorze i z tego samego rocznika. Później wystarczy już tylko wyciąć pole numerowe i zdemontować tabliczkę znamionową pochodzącą ze złomowanego pojazdu, po czym zamontować ją w samochodzie kradzionym. Sam pojazd jest wówczas kradziony, ale dokumenty, pole numerowe i tabliczka znamionowa są prawdziwe.
Na szczęście nie jest to zbyt częste oszustwo. Wszystko dlatego, że taki proceder mało opłaca się przestępcom. Samochody oddawane na złom to z reguły kilkunastoletnie i starsze wraki, a na takim samochodzie, nawet jeżeli jest on na chodzie, zarobić można niewiele, podczas kiedy trzeba się przy tym sporo napracować. Zyski są więc niewspółmierne do poniesionego trudu i ryzyka. Wyjątek stanowią tutaj nowe auta, które złomowaniu podlegają na przykład po wypadku.
Dlatego kupując samochód używany, zawsze poza oględzinami z mechanikiem, jazdą próbną i przeglądem w warsztacie, warto wspomóc się też Raportem Historii Pojazdu, który zawiera w sobie m.in.:
- Dane techniczne
- Rejestr znanych odczytów przebiegu pojazdu
- Listę znanych szkód i kolizji
- Rejestr sprawdzeń auta w serwisie Autobaza.pl
- Sprawdzenie w bazach pojazdów kradzionych
- Ostrzeżenia producenta o wadliwych seriach pojazdu
- Adres miejsca montażu
- Dane z aukcji i portali motoryzacyjnych
- Dane dotyczące fabrycznego wyposażenia samochodu
- Galeria zdjęć pojazdu
W wielu sytuacjach tak dokładna weryfikacja pomoże w znalezieniu luk prawnych lub innych faktów, które są niekorzystne dla sprzedawcy i jego auta. To z kolei daje możliwość rezygnacji z zakupu lub przynajmniej negocjacji ceny samochodu.
