Montaż instalacji gazowej w samochodzie docenia coraz więcej osób. Główny tego powód jest oczywisty, bo jak nie wiadomo, o co chodzi, to na pewno chodzi o pieniądze. Nie inaczej jest i tym razem. Instalacja LPG w samochodzie jest po prostu bardziej ekonomiczna. W dobie wysokich cen benzyny czy oleju napędowego jej montaż szybko się zwraca. Montaż LPG ma jednak również inne zalety. Między innymi ogranicza emisję szkodliwych spalin czy gwarantuje równą i cichą pracę jednostki napędowej przy zachowaniu odpowiedniej dynamiki. Dla poprawnego jej działania ważny jest jednak dobór właściwych komponentów.
Rodzaje instalacji gazowych
Duże zainteresowanie instalacjami LPG sprawiło, że również i samych ich rodzajów mamy tu kilka. Jeżeli to instalacja LPG w samochodzie, wyróżniamy m.in. instalację I, II, III oraz IV generacji. Co je od siebie różni?
* Instalacja I generacji
Najprostszą instalacją jest ta przeznaczona dla aut z gaźnikiem. Składa się ona ze zbiornika magazynującego gaz, przewodów doprowadzających go do parownika, a także zamontowanego przed przepustnicą miksera. To właśnie tam, zanim gaz trafi on do komory spalania, wcześniej miesza się z powietrzem.
Największym minusem takiej instalacji jest nieprecyzyjne dawkowanie paliwa. Poza tym do czynienia mamy tu z wysokim jego zużyciem oraz słabymi osiągami, gdyż mieszanka zostaje zubożona. Dodając do tego niską kulturę pracy silnika, nie wygląda to najlepiej. Po stronie plusów umiejscowić można niską cenę montażu i napraw oraz ich prostotę. Jak jednak wspomnieliśmy, takie instalacje pasują jedynie do aut gaźnikowych.
* instalacja II generacji
Najpopularniejszym rodzajem instalacji gazowych są te II generacji. Co istotne są one dosyć proste w budowie, a jednocześnie pozwalają na precyzyjniejszą regulację paliwa w porównaniu z instalacją I generacji. Również i w tym przypadku montaż jest stosunkowo tani, choć sama instalacja wymaga względnie częstych wizyt w serwisie. Zrezygnować z niej powinni kierowcy aut z plastikowym kolektorem ssącym. Wydolny układ zapłonowy może bowiem w tym przypadku powodować zapłony mieszanki gazowo-powietrznej, co określa się mianem tzw. strzałów. Przy plastikowych kolektorach powoduje to ich zniszczenie. Instalacji II generacji nie zaleca się również do samochodów z systemem EOBD oraz aut z silnikami z turbosprężarką.
* instalacja III generacji
Niewielkie ryzyko “strzałów“ niosą w sobie instalacje III generacji, które sprawdzają się nawet w silnikach z plastikowym kolektorem ssącym. Nie należy natomiast stosować ich w pojazdach z EOBD. W instalacjach tych gaz do kolektora dostarczany jest pod ciśnieniem, ale nie jest to wtrysk sekwencyjny, ponieważ nie ma tu wtryskiwaczy. Ze względu na stosunkowo wysokie koszta zamiast nich montuje się dziś instalacje IV generacji.
* instalacja IV generacji
Najnowszym, ale jednocześnie i najdroższym rozwiązaniem jest instalacja gazowa IV generacji. Gaz do silnika w formie lotnej lub ciekłej dostarczany jest tu w formie wtrysku za pomocą wtryskiwaczy. Instalacja taka nie dość, że nie wpływa na funkcjonowanie autodiagnostyki EOBD, to również korzysta z danych sterownika jednostki napędowej oraz precyzyjnie dawkuje ilość paliwa. Niestety jest to rozwiązanie dość kosztowne, które zwraca się znacznie dłużej niż instalacje pozostałych generacji.
Niezależnie od rodzaju LPG po zamontowaniu takiej instalacji niezbędna jest również jej regulacja. Bez niej auto będzie zawodne, a system gazu może ulec awarii. Żadnych zmian w takich instalacjach nie należy też wykonywać samodzielnie. Przy instalacji sekwencyjnej regulacja taka powinna być przeprowadzona co 20 tys. kilometrów. W prostych instalacjach wykonywać trzeba ja natomiast nawet co kilka tys. km.
Koszty instalacji LPG w samochodzie
Instalacja gazowa w samochodzie nie musi być droga. Wiele zależy od tego, jakiej jest ona generacji. Te najprostsze to wydatek rzędu do 1500 zł. Podkreślić trzeba jednak, że szczególna oszczędność może się tutaj nie opłacić, gdyż trafić można na zwykłego “bubla”. Z drugiej strony nie każda instalacja do danego auta będzie odpowiednia. Zwracając uwagę na instalację sekwencyjną IV generacji, jej koszt waha się w granicach 2100-4500 zł. Różnica jest spora, ale biorąc nawet pod uwagę te najdroższe instalacje ich montaż i tak jest opłacalny. Przy obecnych cenach paliw i przebiegu rzędu około 20 tysięcy kilometrów instalacja gazowa pozwala na zaoszczędzenie od 3000 do nawet 5000 zł rocznie.
Zalety i wady instalacji gazowych w samochodach
Patrząc na instalację gazową w samochodzie ogółem, warto odnieść się do plusów i minusów, o których po części już wspomnieliśmy.
Największą zaletą jest oczywiście niższy koszt utrzymania samochodu. Poza tym, na co nie każdy zwraca uwagę, gaz jest paliwem znacznie bardziej ekologicznym. W końcu zauważmy, że nie ma możliwości, a przynajmniej być nie powinno, że podczas podróży kierowcy zabraknie paliwa. Samochód taki posiada bowiem dwa rodzaje zasilania z oddzielnymi zbiornikami.
Po stronie minusów umieścić trzeba przede wszystkim jednorazowy koszt takiej instalacji. Szczególnie te najlepsze kosztują dość sporo. Do tego dochodzi jeszcze koszt corocznej weryfikacji instalacji gazowej oraz droższe badania techniczne. Ich koszt to 162 zł przy 99 zł za badania samochodów instalacji LPG. Nie zapominajmy również o kwestiach praktycznych, ponieważ butla z gazem zajmuje sporą część miejsca w bagażniku, wyraźnie zmniejszając jego pojemność.
Odnieśmy się również do kwestii pogorszenia osiągów samochodu z taką instalacją. Nie jest to prawda. Wprawdzie osiągi są zmniejszone, ale spadek mocy wynosi tu jedynie 4 proc., a więc kierowca podczas jazdy i tak nie jest w stanie tej różnicy odczuć.
Instalacja LPG w samochodzie – obowiązki
Montaż instalacji gazowej to również obowiązki, które spadają na barki właściciela takiego pojazdu. Przede wszystkim fakt zasilania gazem zgłosić trzeba w ciągu 30 dni w wydziale komunikacji, zabierając ze sobą dokumenty wydane przez zakład montujący taką instalację. Są to:
- karta gwarancyjna
- instrukcja obsługi
- wyciąg ze świadectwa homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej samochód do zasilania gazem
- atest na zbiornik, a więc poświadczenie badania i dopuszczenia do eksploatacji zbiornika przez Transportowy Dozór Techniczny
- faktura za wykonaną usługę, która zawierać powinna numer VIN oraz numer rejestracyjny pojazdu
Poza powyższymi dokumentami niezbędne będą oczywiście dokument tożsamości, karta pojazdu (jeśli była wydana) i upoważnienie, jeśli nie jesteśmy jedynymi właścicielami pojazdu. Po złożeniu wniosku w wydziale komunikacji w dowodzie rejestracyjny zostanie umieszczona adnotacja o treści „Gaz”, „LPG” lub „Przystosowany do zasilania gazem”.
Badania techniczne
Dodatkowo instalacja gazowa w samochodzie podlega również corocznym badaniom technicznym w stacji kontroli pojazdów, co ma miejsce podczas rutynowego przeglądu auta. W sytuacji, kiedy zostało do niego mniej niż rok, na przegląd należy udać się w ustalonym terminie. Podczas montażu instalacji z okresem ważności pierwszego badania do trzech lat, a kolejnego do następnych dwóch podczas wpisu odstępy pomiędzy następnymi przeglądami zostaną skrócone do roku.
Homologacja butli z LPG
Innym obowiązkiem jest homologacja butli z LPG, którą wykonać trzeba po dziesięciu latach jej użytkowania. Nie oznacza to jednak, że po 10 latach użytkowania zbiornik taki jest do wyrzucenia. Polskie przepisy mówią, że z butli korzystać można przez 20 lat. Ponownie zalegalizowane mogą być zbiorniki, które na tabliczce mają znak 67 R, informacje o producencie, ciśnienie próby, stopień napełnienia i datę produkcji. Dodatkowo legalizacja taka przeprowadzona musi być przy montażu nowego zbiornika, kiedy samochód został sprowadzony zza granicy lub uczestniczył w kolizji, po której zatrzymano jego dowód rejestracyjny.
Homologacja taka może być wykonana przez podmiot, który posiada stosowne upoważnienia do wykonywania takich czynności. Badana jest wówczas m.in. powłoka zewnętrzna zbiornika oraz jego wytrzymałość ciśnieniowa. Ponadto dokonywana jest rewizja jego wnętrza. Zbiornik nie otrzyma homologacji, jeśli nie będzie posiadał tabliczki znamionowej lub napisy na niej będą nieczytelne czy nie będzie dopuszczony przez Transportowy Dozór Techniczny. Butlę dyskwalifikują również wszelkie wgniecenia oraz korozja, a także oznaczenie Koniec Eksploatacji (K.E.) lub też brak odpowiedniej adnotacji o instalacji LPG w dowodzie rejestracyjnym.
Trudno oszacować koszt homologacji starej butli, bo zależny jest on między innymi od rodzaju zbiornika czy jego wieku. Na ogół jest to wydatek rzędu około 250 zł. Nowa butla kosztuje natomiast około 400 zł, choć doliczyć do tego trzeba również koszt montażu czy wymiany wielozaworu. Całość kosztować może więc nawet 600 zł.
Nie ma natomiast konieczności zgłaszania faktu montażu instalacji do ubezpieczyciela, choć warto o tym pomyśleć. W innym razie przy ewentualnym wypadku i uszkodzeniu elementów instalacji ich koszt nie zostanie zrefundowany.
Podsumowanie
Znacie już wszystkie rodzaje, zalety oraz wady, jakie niesie w sobie instalacja LPG w samochodzie. Czy warto się na nią zdecydować? Odpowiedź na to pytanie pozostawiamy już każdemu z Was z osobna. Nie da się mimo wszystko ukryć, że jej montaż może być naprawdę niezwykle korzystny.
