Co to jest i na czym polega kalibracja alkomatu?
Kalibracja alkomatu to proces metrologiczny. Stwierdza on, czy sensor zachowuje spójność pomiarową z zastosowanymi wzorcami. Procesem metrologicznym jest również legalizacja urządzenia stwierdzająca, czy urządzenie pomiarowe jest zgodne z przepisami prawa.
W najprostszym tłumaczeniu kalibracja alkomatu jest procesem gwarantującym, że sensor działa poprawnie i nie jest rozstrojony. Bez regularnej kalibracji należy liczyć się z nieprecyzyjnym i nierzeczywistym pomiarem.
Kalibracji wymaga każdy alkomat bez wyjątku, oczywiście, jeżeli jest to urządzenie wielokrotnego użytku z oferty renomowanego producenta. Dotyczy to wszystkich alkomatów niezależnie od rodzaju urządzenia pomiarowego, tj.:
- Alkomaty półprzewodnikowe – najpopularniejsze urządzenia o dobrym stosunku ceny do jakości. Należy pamiętać, że są to sensory wrażliwe na alkohol, ale również inne substancje mogące zawyżać wynik (np. nikotyna, aceton). Dlatego przed wykonaniem pomiaru zaleca się przepłukać usta wodą. Co istotne, w przypadku stężenia alkoholu większego niż dopuszczalne, alkomat półprzewodnikowy może się zepsuć lub rozkalibrować.
- Alkomaty elektrochemiczne – urządzenia trwałe, wydajne i wysokiej jakości, które wykorzystują technologię porównywalną z tą w alkomatach używanych przez służby, w tym policję. Przede wszystkim w sensorach elektrochemicznych inne substancje niż alkohol nie mają wpływu na wynik pomiaru.
- Alkomaty spektrofotometryczne – urządzenia stacjonarne o najdokładniejszych pomiarach wykorzystujące podczerwień.
Jak często kalibrować alkomat?
Kalibracja alkomatu jest procesem polegającym na zestrojeniu wewnętrznego oprogramowania z sensorem urządzenia pomiarowego. Kalibrację należy wykonywać regularnie w określonych odstępach czasu. Zależą one m.in. od rodzaju sensora czy częstotliwości używania urządzenia.
W tańszych alkomatach może to być wymagane już po kilkudziesięciu pomiarach, w droższych – po kilkuset. Jeżeli wziąć pod uwagę częstotliwość kalibracji wyrażoną w miesiącach, może to być okres na przykład 6 czy 12 miesięcy. Zawsze należy tutaj pilnować zaleceń producenta urządzenia pomiarowego.
Kiedy skalibrować alkomat?
Przede wszystkim alkomat należy kalibrować zgodnie z zaleceniami producenta urządzenia. Oprócz tego jest wiele innych sytuacji, kiedy warto to zrobić, tj.:
- po wykonaniu określonej liczby pomiarów (np. 500 pomiarów) lub w zalecanych odstępach czasu (np. co 12 miesięcy) – w zależności od tego, co nastąpi wcześniej;
- przy fałszywym wyniku (np. bez spożywania alkoholu wynik przekracza 0,00 promila lub odwrotnie – po spożyciu wynik to 0,00 promila);
- po pomiarze wykonanym natychmiast po spożyciu większej dawki alkoholu (ryzyko rozkalibrowania i uszkodzenia urządzenia);
- przy wyświetlającym się komunikacie CAL na wyświetlaczu;
- jeżeli po wykonaniu kilku pomiarów w jednakowym odstępie wynik się nie zmienia;
- po wielokrotnym przekroczeniu maksymalnego zakresu pomiaru;
- przy wynikach badania wykonanego w krótkim odstępie czasu znacznie od siebie odbiegających;
- przy przechowywaniu alkomatu przez długi okres z materiałami zawierającymi alkohol.
Przeczytaj też: “Jaki alkomat kupić? Wybieramy alkomat dla kierowcy”
Kalibracja alkomatu – samodzielnie czy przez specjalistów?
Kalibracja alkomatu to proces dość złożony i trudny, wymagający odpowiednich warunków pracy. Dlatego proces może przeprowadzić wyłącznie przeszkolony personel, który kalibrację wykona przy użyciu specjalistycznych urządzeń i w optymalnych warunkach uwzględniających temperaturę, wilgotność oraz stałe stężenie alkoholu. Samodzielna kalibracja jest trudna i nieopłacalna, ponieważ wymaga między innymi zaopatrzenia się w symulator wdechu oraz wzorce alkoholu.
W procesie technicy używają specjalistycznych pinów i ustawiają urządzenie w tryb kalibracji. Następnie personel podłącza alkomat do urządzeń wzorcowych. W trakcie kalibracji do sprzętu wtłacza się powietrze, które ma wartość zbliżoną do powietrza wydychanego przez człowieka po spożyciu określonej dawki alkoholu. Czujniki zapamiętują wynik, a samą czynność powtarza się wielokrotnie. Finalnie licznik zostaje wyzerowany, a firma zajmująca się kalibracją przyznaje certyfikat jakości, który poświadcza poprawną pracę urządzenia.
Kalibracja alkomatu krok po kroku:
- Ustawienie alkomatu za pomocą pinów w tryb kalibracji. Jeżeli urządzenie jest gotowe, na wyświetlaczu pojawia się napis CAL.
- Podłączenie alkomatu do urządzeń kalibrujących.
- Wdmuchiwanie przez kalibrator cząsteczek alkoholu z płynu wzorcowego, dzięki czemu sensor zapamiętuje ilość wydychanego alkoholu.
- Wyzerowanie licznika i kilkukrotne powtórzenie tej czynności.
- Sprawdzenie działania alkomatu w normalnym trybie.
- Wystawienie oryginalnego certyfikatu kalibracji.
Koszt kalibracji jest różny, ale zwykle jest to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych. Proces zamyka się najczęściej w kilkudziesięciu minutach. Kalibrację można wykonać stacjonarnie w jednym z punktów, które realizują taką usługę lub na odległość, wysyłając urządzenie przesyłką pocztową czy kurierską.
Podsumowując, kalibracja alkomatu jest procesem niezbędnym, aby urządzenie działało prawidłowo. Kalibrację należy przeprowadzić zawsze po wykonaniu określonej liczby pomiarów lub przed wskazanym terminem. Kalibracja jest również obowiązkowa, jeżeli urządzenie nie działa poprawnie, wyświetla fałszywe wyniki, czy na ekranie urządzenia pojawia się stosowny komunikat. Do kalibracji sprzęt należy wysłać zawsze, jeżeli zachodzi podejrzenie, że wynik może być zakłamany. Oczywiście trzeba także pamiętać o regularnej wymianie ustników do pomiarów.
Przeczytaj też: “Wirtualny alkomat – czym jest i jak działa?”
FAQ – najczęściej zadawane pytania o kalibrację alkomatu
Czym jest proces kalibracji alkomatu?
Poprzez proces kalibracji rozumiemy przywrócenie urządzeniu poprawnego działania. Dzięki kalibracji sensory wyświetlają prawidłowy wynik pomiaru stężenia alkoholu.
Jak często kalibrować sprzęt służący pomiarowi stężenia alkoholu?
Alkomaty należy kalibrować zgodnie z zaleceniami producenta urządzenia. Zawsze należy przeprowadzić proces przed wskazanym terminem (np. 12 miesięcy) lub po wykonaniu określonej liczby pomiarów (np. 500 pomiarów). Kalibracja jest także wymagana zawsze, jeżeli zachodzi podejrzenie, że alkomat nie działa prawidłowo lub na wyświetlaczu sprzętu pojawia się stosowny komunikat.
Ile kosztuje kalibracja alkomatu?
Koszt jest różny w zależności od rodzaju urządzenia i typu sensora. Zwykle jest to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych. Zawsze warto kalibrować alkomaty w firmach, które zatrudniają specjalistów, mają odpowiedni sprzęt oraz wystawiają certyfikaty.
