Klimatyzacja automatyczna a manualna – różnice

Jakie korzyści przynosi klimatyzacja w aucie?

Klimatyzacja automatyczna a manualna – wielu kierowców nie wie, co różni oba układy, a jednak różnice są zasadnicze. Problemu nie ma natomiast z określeniem zalet układu klimatyzacji w aucie. Przede wszystkim klimatyzacja samochodowa pełni dwie funkcje, tj.:

• schładza powietrze dostające się do kabiny;
• usuwa zalegającą wilgoć.

Sprawny układ klimatyzacji może utrzymać komfortową temperaturę w kabinie przez cały rok, a nawet oczyszczać powietrze. Dlatego nie tylko podnosi komfort jazdy, ale ma wpływ na podróż pasażerów w zdrowych, bezpiecznych warunkach.

Przeczytaj też: “Serwis klimatyzacji samochodowej – jak wygląda i ile kosztuje?”

Jak jest zbudowany układ klimatyzacji samochodowej?

Niezależnie od tego, jaka jest to klimatyzacja – automatyczna czy manualna – system składa się z licznych podzespołów i dwóch układów – niskiego oraz wysokiego ciśnienia. W systemie klimatyzacji wyróżnić można m.in. kompresor, skraplacz, osuszacz, parownik i zawór rozprężny:

• Kompresor – sprężarka będąca najważniejszym elementem układu klimatyzacji. Kompresor odpowiada za zasysanie czynnika chłodzącego pod postacią gazu, nadanie mu odpowiedniego ciśnienia oraz wpompowanie do skraplacza. W zależności od budowy wyróżnia się sprężarki tłokowe, spiralne oraz łopatkowe.
• Skraplacz – element określany także terminem chłodnicy lub kondensatora, w którym dochodzi do skroplenia czynnika chłodzącego. Skraplacz odpowiada także za przechwytywanie i przekazywanie energii cieplnej rurkom i lamelom, a w następnej kolejności także do atmosfery.
• Osuszacz zbiornika – odpowiada za pochłanianie wilgoci z układu klimatyzacji. To element, przez który przepływa chłodziwo z olejem.
• Parownik – obniża temperaturę powietrza z wykorzystaniem gazu. Czynnik chłodzący przechodzący przez parownik pochłania ciepło z kabiny, a powietrze przepływające nad jego chłodną powierzchnią wypływa schłodzone do wnętrza przez otwory wentylacyjne.
• Zawór rozprężny – element zwykle w kształcie rurki zlokalizowany pomiędzy skraplaczem a parownikiem. Głównym zadaniem zaworu jest regulowanie ilości przepływającego czynnika chłodzącego z uwzględnieniem ciśnienia oraz temperatury w układzie. Dodatkowo zawór odfiltrowuje zanieczyszczenia znajdujące się w powietrzu.

Działanie klimatyzacji samochodowej opiera się więc na zmianie stanu skupienia czynnika chłodzącego z ciekłego na gazowy. Wszystko odbywa się w obiegu zamkniętym, w którym krąży chłodziwo.

Rodzaje czynników chłodzących w układach klimatyzacji samochodowych

Kluczowym elementem układu klimatyzacji jest także czynnik chłodzący. Aktualnie w autach stosuje się trzy najpopularniejsze chłodziwa do klimatyzacji, tj.:

• R134a – bezwonny gaz dobrze reagujący na ciśnienie i temperaturę, w małym stężeniu całkowicie nieszkodliwy dla użytkownika. Pomimo dobrych parametrów nie jest już stosowany w autach produkowanych od 2017 roku. Wszystko przez zmianę norm, które zmusiły do rezygnacji z tego czynnika.
• R1234yf – specjalna mieszanina radząca sobie z zaostrzonymi normami, dlatego tylko w niewielkim stopniu wpływa na środowisko. Niestety, ten czynnik ma też liczne wady. Przede wszystkim jest dużo droższy od gazu R134a, a przy tym także mniej efektywny. Poza tym jest też łatwopalny i może być niebezpieczny dla zdrowia użytkownika.
• R744 – naturalny dwutlenek węgla stanowiący dobry zamiennik dla czynnika R1234yf. Jego stosowanie wymaga zmiany układów klimatyzacji i przystosowania ich do innych warunków pracy. To dodatkowe, ale niewielkie koszty, które w porównaniu z czynnikiem R1234yf zwrócić się mogą już po pierwszym napełnieniu układu.

Klimatyzacja automatyczna a manualna

Naturalnie, klimatyzacja manualna i automatyczna to układy, które mają sporo różnic, tj.:

• Klimatyzacja manualna – obsługa układu odbywa się ręcznie. Klimatyzację włącza się przyciskiem ze skrótem “AC” (ang. Air Conditioning) i steruje z wykorzystaniem prostego panelu wyposażonego w pokrętła i przyciski do regulacji temperatury powietrza oraz siły i kierunku nadmuchu. Naturalnie obniża to komfort korzystania z klimatyzacji. Natomiast układy uboższe w elektronikę są mniej awaryjne, a ewentualne usterki łatwiejsze w zdiagnozowaniu i tańsze w naprawie.
• Klimatyzacja automatyczna (tzw. climatronic) – układy klimatyzacji bardzo komfortowe w użytkowaniu. Za wszystko odpowiada bowiem komputer, a użytkownik musi wyłącznie ustawić oczekiwaną temperaturę na elektronicznym wyświetlaczu. Szybsze i łatwiejsze ustawienie optymalnych warunków w kabinie poprawia także bezpieczeństwo, ponieważ kierowca może skupić się na drodze. Warto dodać, że w nowoczesnych układach można ustawić jednakową temperaturę w całym aucie, ale także w poszczególnych strefach (m.in. klimatyzacja jednostrefowa, klimatyzacja dwustrefowa). Zaawansowane systemy mają także specjalne czujniki jakości powietrza. W takim układzie, jeżeli sensory wykryją duże zanieczyszczenie powietrza, automatycznie włącza się obieg zamknięty.

Wyróżnić można jeszcze także klimatyzację półautomatyczną. W takim układzie system utrzymuje żądaną temperaturę, ale już sterowanie nawiewem odbywa się manualnie.

Przeczytaj też: “Air Conditioning (A/C) – klimatyzacja samochodowa”

Klimatyzacja manualna czy automatyczna – co wybrać?

Oba układy – klimatyzacja automatyczna i manualna – mają swoje zalety. Niewątpliwie systemem bardziej komfortowym w użytkowaniu jest klimatyzacja automatyczna szybciej schładzająca powietrze do żądanej temperatury. Poza tym taki układ często jest wyposażony w dodatkowe czujniki, dlatego może reagować na poziom wilgotności powietrza, zmianę warunków atmosferycznych i zanieczyszczenie powietrza.

Za klimatyzacją manualną przemawiają przede wszystkim koszty usuwania ewentualnych usterek. Brak dużej liczby podzespołów elektronicznych to prostsze, a co za tym idzie także tańsze naprawy.

Mniejsze znaczenie powinna mieć kwestia spalania. Można usłyszeć, że zużycie paliwa generuje klimatyzacja automatyczna. Jednak należy pamiętać, że w trakcie jej pracy sprężarka okresowo się wyłącza, a to właśnie ten element w największym stopniu obciąża silnik i wpływa na większe spalanie. Oczywiście niezależnie od rodzaju układu – klimatyzacji automatycznej czy manualnej – przy włączonym systemie chłodzenia spalanie zawsze jest wyższe.

Do tego doliczyć trzeba koszty serwisu klimatyzacji. Nie ma tutaj znaczenia, jaki jest to rodzaj systemu. Ważniejszy jest zakres usługi obejmujący sprawdzenie szczelności i właściwego nasmarowania układu, czy uzupełnienie czynnika chłodzącego, którego może ubywać w ilości nawet 10 proc. rocznie.

Ważne jest także czyszczenie klimatyzacji, które ma na celu wyeliminowanie szkodliwych drobnoustrojów i grzybów. Przy odgrzybianiu klimatyzacji, co najlepiej przeprowadzać rokrocznie wiosną, zaleca się także wymianę filtra kabinowego.

Przeczytaj też: “Samodzielne odgrzybianie klimatyzacji w samochodzie – metody, środki”

Oba rodzaje układów – klimatyzacja automatyczna a manualna – mają więc taką samą budowę i zasadę działania, ale jednocześnie sporo je od siebie różni. Z pewnością dużo bardziej komfortowa jest klimatyzacja climatronic, natomiast swoje zalety mają także układy manualne. Wiele zależy od upodobań i potrzeb właściciela.

Przeczytaj też: “Climatronic – klimatyzacja automatyczna”

zdjęcie: pixabay.com (https://pixabay.com/photos/car-mercedes-slk-auto-transport-2176951/)
wideo: kanał “Moto Zagwozdki” w serwisie YouTube