Sonda lambda – budowa i funkcja
Kierowca powinien mieć świadomość, jakie objawy daje uszkodzona sonda lambda oraz za co odpowiada ten niewielki detektor. Sonda znajduje się między jednostką napędową a katalizatorem:
- pierwsza sonda jest umieszczona przed katalizatorem (sonda regulacyjna) – wkręcana w kanał wydechowy;
- druga sonda jest umieszczona za katalizatorem – na zewnątrz układu wydechowego, dlatego jest narażona na uszkodzenia mechaniczne i działanie spalin.
Najczęściej jest to sonda cyrkonowa z czujnikiem zawierającym elektrolit w stanie stałym i pokryty dwoma platynowymi płytkami. Jedna z nich ma kontakt ze spalinami, druga – z powietrzem. Poza tym w sondzie znajduje się specjalna grzałka. Jest ona niezbędna, ponieważ dla poprawnego działania sondy trzeba ją rozgrzać do temperatury aż 300 stopni Celsjusza, co jest trudne zwłaszcza przy jeździe na krótkich dystansach.
Sama sonda to niewielki czujnik odpowiedzialny za mierzenie składu mieszanki paliwowo-powietrznej. Zadaniem detektora jest utrzymanie odpowiednich proporcji mieszanki paliwa z powietrzem. Jeżeli detektor wykryje nieprawidłowości (powietrza powinno być 14,7 razy więcej niż paliwa), informuje o tym moduł sterujący pracą jednostki napędowej. Skład jest wówczas korygowany w ten sposób, aby zminimalizować spalanie oraz zmniejszyć wydzielanie się szkodliwych substancji do atmosfery.
Sonda lambda – objawy uszkodzenia
Sonda lambda jest narażona na działanie wysokich temperatur oraz środków chemicznych. Objawy uszkodzonej sondy lambda to m.in.:
- zapalenie się kontrolki check engine;
- duży wzrost zużycia paliwa (nawet o 50 proc.);
- mniejsza moc silnika;
- samoistne zmiany prędkości obrotowej jednostki napędowej;
- czarny dym z rury wydechowej.
Przeczytaj też: “Check engine – co oznacza kontrolka silnika?”
Skutki uszkodzonej sondy lambda:
- niewłaściwe proporcje mieszanki paliwowo-powietrznej (zbyt uboga przyczynia się do spadku mocy, nadmiernie wzbogacona prowadzi do zniszczenia katalizatora);
- usterki układu wydechowego (m.in. przegrzanie się układu spalania i zniszczenie katalizatora).
Jak zapobiec uszkodzeniu sondy lambda?
Nie wystarczy wiedzieć, jakie objawy daje uszkodzona sonda lambda. Należy wiedzieć, jak zapobiegać jej zniszczeniu, co jest bardzo prawdopodobne po przedostaniu się do układu wydechowego wody lub oleju. Uszkodzenie sondy może być też skutkiem zerwania czy przetarcia przewodów.
Sonda pracuje w trudnych warunkach. Detektor zewnętrzny jest też narażony na uszkodzenia mechaniczne. Poza tym uszkodzeniu sondy lambda sprzyja słabej jakości paliwo. Dlatego powinno być to paliwo wysokooktanowe i bezołowiowe.
Sonda ma też określoną żywotność. To element o umiarkowanej trwałości, który może wytrzymać przebieg w zakresie od 80 000 do 150 000 km. Oczywiście wiele zależy od warunków eksploatacji oraz jakości tankowanego paliwa. Natomiast stan sondy warto regularnie kontrolować, najlepiej co ok. 30 000 km.
Uszkodzona sonda lambda – naprawa czy wymiana?
Kierowca, który zaobserwuje objawy wskazujące na uszkodzoną sondę lambda, nie powinien zwlekać. Diagnostyka polega na sprawdzeniu sygnałów oraz kontroli przewodów i połączeń wtykowych. Naprawa elementu nie jest możliwa. Konieczna jest wymiana detektora. Nowa sonda lambda to koszt rzędu kilkuset złotych. Szybka reakcja zapobiegnie uszkodzeniu katalizatora i uchroni przed innymi nieprzyjemnymi konsekwencjami.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o sondę lambda
Jaką funkcję pełni sonda lambda w samochodzie?
To element odpowiedzialny za analizę składu mieszanki paliwa i powietrza. Jeżeli proporcje są nieprawidłowe, sonda wysyła sygnał do modułu sterującego, który koryguje skład mieszanki paliwowo-powietrznej.
Jakie są objawy uszkodzonej sonda lambda?
Uszkodzona sonda lambda objawia się na różne sposoby. Między innymi to spadek mocy silnika i wzrost zużycia paliwa. Niepokojący jest też czarny dym z układu wydechowego, czy samoistne zmiany prędkości obrotowej silnika. Zapala się także kontrolka “check engine”.
Jakie skutki niesie uszkodzona sonda lambda?
Brak reakcji na objawy uszkodzonej sondy lambda może nieść w sobie poważne konsekwencje, w tym prowadzić do zniszczenia katalizatora.
