Nie wszyscy kupują samochody za gotówkę. W dalszym ciągu wielu korzysta z kredytu bankowego lub pożyczki pozabankowej. Zabezpieczeniem na wypadek niewypłacalności klienta jest zastaw rejestrowy. Czym jest i jakie elementy powinna zawierać w sobie umowa zastawu rejestrowego na samochodzie?
Zastaw rejestrowy w przepisach prawa
W przepisach prawa zastaw rejestrowy określa ustawa z dnia 6 grudnia 1996 roku o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Rozumiemy z niej, że zastaw rejestrowy to sposób zabezpieczenia roszczeń stosowany głównie przy pożyczkach i kredytach. Jego przedmiotem może zostać każda rzecz ruchoma poza statkami morskimi wpisanymi do rejestru okrętowego, a ponadto również zbywalne prawa majątkowe. Skoro zastawem rejestrowym obciąża się również ruchomości, często ustanawia się go na samochodzie.
Jak ustanowić zastaw rejestrowy na samochodzie?
Zastaw rejestrowy na samochodzie jest jednym z najpopularniejszych sposobów zabezpieczenia wierzytelności. Warunki zastawu i jego wygaśnięcia powinna opisywać umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego, zawierana między wierzycielem (zastawnikiem) a zastawcą. Dokument trzeba sporządzić w formie pisemnej pod rygorem nieważności i zawrzeć w nim:
- pełne dane zastawnika i zastawcy,
- przedmiot zastawu,
- zobowiązania obydwu stron względem zastawu,
- datę i miejsce sporządzenia umowy,
- podpisy obu stron transakcji.
Ustanowienie zastawu sprawia, że wierzyciel ma prawo do dochodzenia roszczeń względem dłużnika. Jeżeli druga strona nie wywiąże się z umowy i na przykład nie spłaci pożyczki na czas, wszczęte może być postępowanie sądownicze, a samochód z ustanowionym zastawem zostanie wystawiony na licytację. Środki uzyskane z licytacji będą przeznaczone na spłatę zadłużenia.
Kiedy banki i firmy pożyczkowe ustanawiają zastaw na samochodzie?
Przede wszystkim zastaw rejestrowy można ustanowić jedynie na samochodzie osoby, która jest jego właścicielem. To podstawa dla jego ustanowienia. Zastaw rejestrowy samochodu służy zabezpieczeniu transakcji u klientów o podwyższonym ryzyku kredytowym, którzy posiadają na swoim koncie zadłużenie. Ponadto sprawdzi się, kiedy pożyczkobiorca czy kredytobiorca ma niską zdolność kredytową.
Zgodnie z przepisami prawa, stroną umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego może zostać każdy podmiot, który ma zdolność do czynności prawnych (osoby fizyczne, prawne, wspólnicy spółek, jednostki organizacyjne).
Jak użytkować pojazd z zastawem?
Zastaw rejestrowy na pojazdach dotyczy nie tylko samochodów, ale również na przykład maszyn budowlanych typu koparka czy dźwig. Osoba, która decyduje się na pożyczkę pod zastaw auta, oddaje częściowe prawo do jego użytkowania wierzycielowi, jednak na czas trwania umowy pożyczki może w pełni korzystać z pojazdu. Wierzyciel nie może ingerować, gdzie i na jakich warunkach pojazd jest użytkowany. Jeżeli jednak pożyczkobiorca dopuści się długu, wierzyciel na pewno spróbuje zaspokoić swoje roszczenia przez odebranie pojazdu dłużnikowi.
Wygaśnięcie zastawu rejestrowego
Zastaw rejestrowy na aucie obowiązuje przez czas przewidziany w umowie. Wygasa w momencie wywiązania się z zobowiązania względem wierzyciela. Mimo to zastaw ten wciąż figuruje w rejestrze zastawów. Chcąc go usunąć, należy mieć pisemne oświadczenie o całkowitej regulacji zadłużenia, na przykład od wierzyciela. Ponadto obie strony umowy mogą ustalić indywidualne zasady wygaśnięcia zastawu rejestrowego. Powinny one być zawarte w umowie i omówione przed jej podpisaniem.
Jak sprawdzić zastaw rejestrowy w Autobaza?
Zastaw rejestrowy na samochodzie to spory problem dla tych kierowców, którzy szukają sobie auta na rynku wtórnym. Wprawdzie informacja o ustanowieniu zastawu powinna znaleźć się w dowodzie rejestracyjny w rubryce “adnotacje urzędowe“, gdzie wpisu dokonuje organ odpowiedzialny za rejestrację pojazdu, ale nie jest to regułą. Wpis jest dokonywany na podstawie aktualnego lub pełnego odpisu z rejestru zastawów, ewentualnie zaświadczenia z Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych i ma następującą treść:
Na pojeździe ustanowiony jest zastaw rejestrowy na rzecz…, wpisany pod numerem pozycji rejestru zastawów…
Co jednak kluczowe, właściciel pojazdu nie ma obowiązku składania wniosku o taki wpis. Automatycznie nie pojawia się on również w nowym dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Wskutek tego na rynku wtórnym nie brakuje aut, które mają ustanowiony zastaw rejestrowy, choć dowód rejestracyjny pojazdu o tym nie informuje. Jakie konsekwencje wiążą się z zakupem samochodu z zastawem?
Wprawdzie dłużnikiem nadal pozostaje podmiot, który nie wywiązał się z umowy, ale wierzyciel może zaspokoić się z przedmiotu zastawu. Żeby nie stracić takiego pojazdu, który może zostać zlicytowany, lepiej oszczędzić sobie kłopotów. Wystarczy sprawdzenie zastawu sądowego w serwisie Autobaza.
Oczywiście można i należy dochodzić swoich praw u sprzedawcy, który nie poinformował nabywcy o ustanowionym zastawie, co jest możliwe dzięki instytucji rękojmi, ale to tylko niepotrzebny stres i strata czasu. O sprzedaży pojazdu, na którym ciąży sprzedaż lub pożyczka, mówi artykuł pt. “Jak sprzedać samochód z kredytem?“.
