Gdzie nie można wyprzedzać?

Czym jest manewr wyprzedzania?

Zanim wyjaśnimy, gdzie nie można wyprzedzać, w pierwszej kolejności odnieśmy się do definicji wyprzedzania. Tak więc zgodnie z zapisami ustawy Prawo o ruchu drogowym, wyprzedzanie to przejeżdżanie obok innego uczestnika ruchu drogowego poruszającego się w tym samym kierunku.

Jest to manewr, który budzi sporo kontrowersji. Jest również niebezpieczny. Głównie dlatego, że wielu kierowców nie wykonuje go właściwie, w tym wyprzedza inne pojazdy w miejscach, które tego zabraniają. Niestety, według statystyk w wyniku nieprawidłowego wyprzedzania na polskich drogach każdego roku życie traci nawet przeszło 100 osób.

Gdzie nie można wyprzedzać innych pojazdów?

Lista miejsc zakazujących wyprzedzania jest naprawdę długa. Jest to niedozwolony manewr:

• przed i na przejściach dla pieszych oraz przejazdach rowerowych;
• przed wierzchołkiem wzniesienia;
• na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu regulowanym przez znaki;
• na skrzyżowaniach równorzędnych;
• za znakiem zakazu wyprzedzania (przeczytaj też: “Zakaz wyprzedzania znakiem B-25“);
• na zakrętach ze znakiem ostrzegającym o niebezpiecznym zakręcie;
• na drodze dwukierunkowej z podwójną linią ciągłą;
• przed i na przejeździe kolejowym;
• kiedy kierowca jadący przed nami sygnalizuje zamiar skrętu w lewo;
• kiedy kierowca jadący za nami sygnalizuje zamiar wyprzedzania;
• jako drugi pojazd, kiedy jadący przed nami ogranicza widoczność;
• tramwaju z lewej strony (wyjątkiem jest wyprzedzanie na jezdni jednokierunkowej lub kiedy brakuje miejsca z lewej strony);
• poboczem;
• pojazdu uprzywilejowanego w terenie zabudowanym;
• przy złej widoczności lub braku miejsca na bezpieczne wykonanie manewru.

Gdzie można wyprzedzać – wyjątki

Wiemy już, gdzie wyprzedzanie jest zakazane. W innych miejscach taki manewr jest dozwolony. Można też wyprzedzać:

• na rondzie (skrzyżowanie o ruchu okrężnym);
• na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną lub ruchem kierowanym (np. przez policjanta);
• przed wierzchołkiem wzniesienia na jezdni jednokierunkowej oraz na jezdni dwukierunkowej z wyznaczonymi pasami ruchu, jeżeli nie przekraczamy linii ciągłej oddzielającej pasy o przeciwnych kierunkach;
• na przejściu dla pieszych z sygnalizacją świetlną lub ruchem kierowanym;
• na drogach za znakiem ostrzegającym o niebezpiecznym zakręcie na jezdni jednokierunkowej oraz na jezdni dwukierunkowej z wyznaczonymi pasami ruchu, jeżeli nie przekraczamy linii ciągłej oddzielającej pasy o przeciwnych kierunkach.

Warto pamiętać, że o ile z reguły pojazd wyprzedzamy z lewej strony, o tyle w określonych sytuacjach możemy go wyprzedzić z prawej strony. Jest to możliwe:

• jeżeli pojazd przed nami skręca w lewo i mamy wystarczająco dużo miejsca, aby go wyprzedzić z prawej strony i nie wjechać na pobocze;
• na drodze jednojezdniowej przynajmniej o dwóch pasach ruchu (obszar zabudowany) lub trzech pasach ruchu (poza obszarem zabudowanym);
• na drodze dwujezdniowej przynajmniej o dwóch pasach ruchu.

Przeczytaj też: “Wyprzedzanie na podwójnej ciągłej – kiedy jest dopuszczalne?”

Zasady bezpiecznego wyprzedzania

Jako że wyprzedzanie to niebezpieczny manewr, kierowca wyprzedzający inny pojazd musi zachować szczególną ostrożność i bezpieczną odległość od wyprzedzanego uczestnika ruchu (art. 24 ustawy Prawo o ruchu drogowym). W przypadku rowerzystów, motorowerów, motocykli i kolumny pieszych jest to minimum 1 m. Oczywiście powinien upewnić, że ma wystarczająco miejsca. Musi też sprawdzić, czy nikt inny nie zaczął wyprzedzania za nim i przed nim. Manewr powinien być wykonywany tylko w warunkach dobrej widoczności. Jako że musi trwać jak najkrócej, przed rozpoczęciem wyprzedzania warto zredukować bieg.

Przeczytaj też: “Bezpieczne wyprzedzanie – najważniejsze zasady”

Swoje obowiązki ma również kierowca wyprzedzanego pojazdu. Przede wszystkim w momencie wyprzedzania nie wolno mu przyspieszać i utrudniać wykonania manewru. Jeżeli złamie przepisy ruchu drogowego i popełni wkroczenie, naraża się na mandat i punkty karne (350 zł i 3 punkty karne). W przypadku pojazdu wolnobieżnego musi on poruszać się maksymalnie blisko prawej krawędzi jezdni (ryzyko mandatu w wysokości 100 zł).

Jaki mandat za nieprawidłowe wyprzedzanie?

Najważniejsza jest kwestia bezpieczeństwa. Jednak do wielu na pewno przemówią też kary finansowe. Zwłaszcza że od 1 stycznia 2022 roku zaszły znaczące zmiany w taryfikatorze mandatów. Mandat za nieprawidłowe wyprzedzanie może wynieść nawet 3000 złotych, tj.:

• złamanie zakazu wyprzedzania – 1000 zł (2000 zł, jeżeli w ciągu 2 lat popełniliśmy po raz drugi wykroczenie z tej grupy; tzw. recydywa);
• wyprzedzanie na przejściu dla pieszych lub przed nim – 1500 zł (recydywa – 3000 zł).

Jednocześnie, jeżeli poruszamy się jezdnią dwupasmową, należy zwolnić i zatrzymać się przed przejściem, kiedy pojazd jadący obok zmniejsza prędkość w celu przepuszczenia innych uczestników ruchu. Również w tym przypadku mandat wynosi 1500 zł, a recydywa jest karana dwukrotnie wyższą grzywną (3000 zł).

Co więcej, w myśl nowych przepisów przy znaczącym naruszeniu przepisów funkcjonariusz może odstąpić od nałożenia mandatu i skierować sprawę do sądu. Grzywna nałożona przez sąd może wynieść nawet 30 000 zł.